4 Febbraio 2017

Thesare dukagjinase 2

Në këtë libër, paraqiten, zakone, rite e ceremoni, nga më të ndryshmet, të cilat janë kryer në ditët e zakonshme, në fejesa, martesa, në raste vdekjesh etj, etj.. Këtu gjenë lojra popullore,përralla të ndryshme, bestytni fetare, legjenda për kulçedrat, dragojtë, zanat e malit (shtoizovallet), për shpellat e relievin e alpeve, për shtrigat, magjirat, sykeqin etj... Gjenë përshëndetjet e rastit që duhet të përdorin njerëzit me njeri-tjetrin, në familje, shoqëri, në raste gëzimesh e hidhërimesh etj… Shumë interesante janë ritualet e zbatuara në raste vdekjesh, ku ndërthuren me njëratjetrën, ritualet me ceremonitë e pajtimit të gjakut. Me interes janë, edhe ritualet (ceremonitë), që janë bërë, për të respektuar lidhjet e ndryshme familjare e miqësore.Jemi përpjekë që në këtë libër të pasqyrojmë zgjuarsinë, mprehtësinë, që ka trashigue populli i zonës së Pultit e Dukagjinit në shekuj, të shprehur përmes humorit, dokeve e zakoneve,
në familje, shoqëri e kudo..

     PËRMBAJTJA :

Pulti……………………………………………………..
Dukagjini……………………………………………….
Figura ndër ma të shquarat dukagjinase ………………….
Familja………………………………………………….
Rregulla e zakone familjare…………………………….
Familja-gjaku-farefisi……………………………….
Organizimi i kuvendeve………………………………...
Nderi i burrit……………………………………………
Hakmarrja…………………………………………….
                 ZAKONET
Fejesa e vajzës……………………………………………
Dasma e vajzës…………………………………………...
Dasma e djalit……………………………………………..
Kur nxirret rakia…………………………………………..
Këngë majkrahi (pisëkamë)……………………………
Putirat e rakisë, sa e bukur ka dal nusja, mori lulja e frashërit
………………………………….
Këngë kapërceva dy-tri male…………………………..
Morti (vdekja)……………………………………………..
Dreka në raste vdekjesh…………………………………..
Respekti që i bëhet të vdekurit………………………….
Respekti që i bëhet të vdekurit kur nuk është prezent…
Pajtimi i gjakut…………………………………………….
Vrasësi sipas zakonit………………………………………
Punëtorët falanikë e me pagesë…………………………
Miku………………………………………………………..
Pritja e mikut……………………………………………….
Kumara……………………………………………………..
Thirrja e kumarës (Nunit)………………………………….
Përgimi…………………………………………………….
Probotini……………………………………………………
Thirrja e nuseve…………………………………………….
Gosta e thiut………………………………………………..
Shpatulla……………………………………………………
Foleja e grave………………………………………………
Rite e zakone të martesës………………………………….
Dasmori e dasmoresha……………………………………...
Gjeveri………………………………………………………
Paja e nuses………………………………………………….
Dita e dytë e dasmës……………………………………….
Foleja e nuses………………………………………………..
Pasija………………………………………………………...
Kur kthehet nusja ose gruaja në gjini……………………….
                ARGËTIME POPULLORE
Gjuetja e shenjës kur del nga kisha…………………………..
Festat fetare…………………………………………………...
Loja e kalasë trekatëshe……………………………………..
Loja e kapuçave………………………………………………
Loja e bizit (rënie me shuplakë)…………………………….
Loja e mundjes (rrokje)………………………………………
Loja e litarit…………………………………………………..
Loja shkop e cingël………………………………………….
Loja e Honeve………………………………………………..
Loja me peshë (gurë) dhe me gjyle…………………………
Loja lokë-pataloku im……………………………………
Loja kush kërcen më larg……………………………………
Loja e vrapit (shpejtësisë)…………………………………...
Loja e shamisë……………………………………………….
Loja e kumbulleshës…………………………………………
Loja për ndarjen e patës……………………………………..
Loja me magadhe (cic-micë)……………………………….
Përralla të ndryshme…………………………………………
Përshëndetje të përgjithshme………………………………
Gjellërat karakteristike……………………………………….
Këshilla praktike sipas rasteve……………………………….
                       BESTYTNITË
Kur hyn nusja në shtëpi për herë të parë………………….
Paragjykime……………………………………………………
Kulçedra në Bigë të Gimajve………………………………..
Kulçedra në urë të Prekalit………………………………….
Kulçedra……………………………………………………….
Dragojtë………………………………………………………
Sykeqi…………………………………………………………
Magjiratë……………………………………………………..
Shtrigatë……………………………………………………...
Zanat e malit (shtoizovallet)…………………………………..
Logu i Zanave (shtoizovallet)…………………………………
                    LEGJENDAT
Për fshatin Xhan……………………………………………..
Për fshatin Gjuraj…………………………………………….
Për zonën e Pultit……………………………………………
Për Shalën……………………………………………………